English
Tell Ahmar
Günümüzde Tell Ahmar olarak bilinen höyük Fırat'ın doğu yakasında, Karkamış'ın 20 km kadar güneyinde Suriye sınırları içindedir. Şehir Geç Hitit döneminde Luvice ismiyle Masuwari ve Aramice ismiyle Til Barsip olarak bilinmekteydi. Daha önce Hitit imparatorluğu dönemi kayıtlarında Mazuwadi ismiyle rastlanmaktadır ancak şehir asıl önemine MÖ 10 ve 8. yüzyıllar arasında bağımsız bir krallık olarak ulaşmıştır. Höyük ilk olarak David Hogart tarafından 1908 yılında araştırılmış ve 1929-1931 yılları arasında François Thureau-Dangin tarafından kazılar yapılmıştır. 1980'li yılların sonlarından 2010 yılına kadar Guy Bunnens tarafından önce Melbourne Üniversitesi daha sonra Liegé Üniversitesi sponsorluğunda kazılmıştır. Geç Hitit dönemine ait çeşitli ortostatlar, steller ve yazıtların dışında Asur dönemine ait pek çok eser ve yazılı doküman da bulunmuştur. 1990lı yıllarda Teşrin barajının inşasıyla aşağı şehirin büyük bir kısmı su altında kalmıştır.
Tell Ahmar 1 steli yaklaşık 3 metre yüksekliğindedir ve MÖ 9. yüzyıla tarihlenir. Ön yüzünde Fırtına Tanrısı kanatlı güneş kursu altında ve bir boğanın üzerinde tasvir edilmiştir. Stelin diğer üç yüzünü çevreleyen 8 satırlık Luvice yazıt kendisini Ariyahina'nın oğlu olarak tanıtan bir kişinin ağzından yazılmıştır ve iki aile arasındaki kraliyet mücadelesinden bahsetmektedir. Stel Halep Müzesindedir.
Tell Ahmar 2 de çok benzer bir steldir ancak alt kısmı kırıktır. 1928 yılında Tell Ahmar yakınlarında köylüler tarafından bulunmuştur. Üzerindeki 10 satırlık Luvice yazıtta kral Hamiyata tanrılara yaptığı adaklardan bahsetmektedir. Stelin arka yüzündeki girinti bunun bir yapıya yaslı olarak dikildiğine işaret etmektedir. MÖ 10. yüzyıl sonlarına veya 9. yüzyıl başlarına tarihlenir. Paris'te Louvre Müzesinde sergilenmektedir.
Kral Hamiyata'ya ait bir başka stelin (Borowski 3) üzerindeki yazıt bunun Haruha isminde bir şehrin kurulmasını kutlamak amacıyla dikildiğini belirtir. Buluntu yeri belli değildir. Kudüs'te Bible Lands Müzesinde sergilenmektedir.
Gene Hamiyata'ya ait bir diğer steldeki (Tell Ahmar 5) beş satırlık Luvice yazıt Halep'in Fırtına Tanrısına adanan bir tahil deposu inşası dolayısıyla dikildiğini belirtir. Tell Ahmar kazılarında 1994 yılında bulunmuştur ve Halep Müzesindedir.
Tell Ahmar yakınlarında Qubbah köyü civarında 1999 yılında Fırat kıyısında suya gömülü olarak bulunan Tell Ahmar 6 steli çok iyi korunmuştur. Tell Ahmar 1 ve 2 stellerine benzerlik gösterir. Üzerindeki 8 satırlık Luvice yazıt gene Hamiyata tarfından tanrılara yapılan bir adamadır. Stel Halep Müzesindedir.
Halep Müzesinde sergilenen ve yazıtı Aleppo 2 olarak bilinen stelin buluntu yeri de belli değildir. 1930lu yılların sonlarında ülke dışına kaçırılmaya çalışılırken ele geçirilmiştir. Stelin düz on olan ön yüzünde oldukça zarar görmüş bir Fırtına Tanrısı kabartması vardır. Yarım daire kesitli stelin yuvarlak arka yüzünü kaplayan ve sağdan soldan ön yüze kadar uzanan 6 satırlık Luvice yazıt Arpa isimli bir kişi tarafından "efendim ve kardeşim" diye hitap ettiği Hamiyata'ya ithaf edilmiştir. Hamiyata'dan hareketle stelin Tell Ahmar veya çevresinde bulunmuş olması muhtemeldir.
Höyüğün kuzeydoğusundaki şehir kapısında devrik ve parçalanmış olarak bulunmuş kapı aslanları Asur dönemine tarihlenmiştir. Höyük ve çevresinde çeşitli diğer ortostat ve steller çoğunlukla ikincil konumlarda bulunmuştur. Bunların çoğu Halep ve Louvre müzelerindedir. Bir iki parçanın nerede olduğu belli değildir.
Büyük boy görmek için resimlere tıklayınız.
Şehir planı
