Tavşantepe Stelleri

Büyük boyutlarda bir stel iki parçaya kırılmış durumda 1980li yılların başlarında arkelolog Aykut Çınaroğlu tarafından yapılan bir yüzey taraması sırasında Melendiz dağnın batı tarafındaki vadide Keşlik stelinin buluntu yerinden bir kaç kilometre kuzeyde bulunmuştur. Stel yerel andezit taşından işlenmiştir. Yaklaşık 2,1 metre yüksekliği ve 1 metre genişliğiyle bu bölgede bulunmuş en büyük Geç Hitit dönemi stellerinden biridir. Stelin orijinal konumunun, hemen yakınındaki üzerinde kayalara oyulmuş biri dörtgen diğeri dairesel iki kaide deliği tespit edilen Tavşantepe olduğu düşünülmektedir. Dörtgen şekilli oyuk, stelin dar alt kesiminin ölçülerine uygundur. Stelin ön yüzündeki kabartmada yere çökmüş pozisyondaki bir aslanın sırtında bir taht üstünde oturur pozisyonda resmedilmiş olan figür muhtemelen bir tanrıçadır. Elinde tuttuğu uzun nesnelerin ne olduğu belirgin değildir. Tahtın altında Hitit sanatında başka örneklerinden de bilinen (bkz. Zincirli and Karkamış) kuş başlı ve kanatlı, tahtı elleriyle kaldırır şekilde resmedilmiş mitolojik bir figür bulunmaktadır. Yukarıda, tanrıçanın yüzüne dönük şekilde küçük boyutlarda işlenmiş bir erkek figürü adak yapar pozdadır. Bu figür ile tanrıçanın başı arasındaki silik kalıntıların hiyeroglif işaretler olup olmadığı tam anlaşılamamıştır.

Gene 1980li yıllarda aynı vadide Tavşantepe'den yaklaşık 6 km aşağı akıntı yönünde bir stel parçası daha bulunmuştur. Bu stel de aynı tür andezit taşından işlenmiştir ve stil olarak ilkiyle benzer özelliklerde gene yere çökmüş bir aslan üzerinde duran bir kişi resmedilmiştir. Muhtemelen bir tanrıyı temsil eden aslan üstündeki kişinin, sadece ayakları gözükmekle birlikte, aslan sırtındaki hizasından hareketle orijinalinde oturur pozisyonda değil ayakta durur şekilde resmedilmiş olması daha muhtemeldir. Tanrının önünde ona doğru eğilmiş bir kişi ve belki de bir adağı temsil eden ata benzer bir hayvan bulunmaktadır. Mevcut stel parçası 1,25 metre yksekliğinde ve 0,8 metre genişliğdedir ve dolayısıyla orijinal boyutları en az ilk stel kadar olmalıdır.

Stellerin tarihlenmesi konusunda uzmanlar tarafından MÖ 10. ile 7. yüzyıllar arasında değişen görüşler sunulmuştur. Tavşantepe'deki kaidelerin yakınında üzerinde muhtemelen gene bir rölyef yapmak amacıyla işlenmiş taslak çizimin görüldüğü stel şekilli bir taş daha bulunmuştur (aşağıda son resim). Her üç stel de Niğde Müzesindedir.


Büyük boy görmek için resimlere tıklayınız.